Комитет | Komitet za Razvoj Svemirskog Programa | Committee for Space Programme Development

Organizacija Komitet za razvoj svemirskog programa osnovana je 2013. godine u Novom Sadu sa ciljem razvoja nacionalnog svemirskog programa, odnosno razvoja kapaciteta i ljudskih resursa u oblasti svemirskog inženjeringa i kao takva je priznata i pozicionirana na međunarodnom nivou. Uz obrazovne, razvojne i aplikativne projekte i programe u zemlji, organizacija kroz saradnju sa svemirskim agencijama i institucijama u svetu, učestvuje, na prvom mestu, u projektima i programima razvoja malih satelita i satelitske opservacije Zemlje. Poseban akcenat je na saradnji sa Indijom sa kojom je u strateškom partnerstvu od 2019. godine i sa kojom je izradila i uspešno u Svemir lansirala 3 UNITY Satelita, 28. februara 2021. godine sa indijskog Kosmodroma Šriharikota. Komitet je zajedno sa Indijom osnivač Svetskog šampionata (World CanSat/Rocketry Championship WCRC) u izradi i lansiranju malih satelita i raketa za sve nivoe obrazovanja i trenutno pokriva 62 zemlje. Takođe raspolaže mrežom zemaljskih stanica na 6 kontinenata za komunikaciju sa satelitima i zastupa Srbiju u Svemirskoj asocijaciji jugoistočne Evrope (SESA) i organizaciji UNISEC Global sa sedištem u Tokiju. Komitet u svom sastavu ima inženjere različitih profila, pilote, radioamatere, astronome itd. i u Srbiji je u višegodišnjem partnerstvu sa ustanovama obrazovanja svih nivoa sa kojima sprovodi poseban program svemirskog inženjeringa (STEM) za učenike u studente. Sistemski i strateški pristup u radu zasnovan je na Strategiji razvoja svemirskog programa koja je definisana u saradnji sa stručnim licima iz Evropske Svemirske Agencije, Japana, Rusije, Indije itd. sa dugoročnim ciljem da Srbija pređe iz statusa „just user“ u status „developer“ i u što većoj meri se osloni na domaće resurse i na taj način reši problem radne snage u tehnici, postane što nezavisnija, poveća svoju konkurentnost na globalnom tržištu i paralelno razvija druge oblasti koje su sastavni deo svemirskog inženjeringa, odnosno svemirske industrije, s obzirom na njenu interdisciplinarnost (aero i raketna tehnika, elektrotehnika (mehatronika), telekomunikacije, mašinstvo, IT itd.).
Još jedan od razloga postojanja Komiteta je i zaštita domaćeg tržišta i interesa u ovoj oblasti, s obzirom da je u pitanju u potpunosti nova privredna grana kod nas sa ogromnim potencijalom za trajno ostvarivanje socio-ekonomskih benefita. Glavne aktivnosti Komiteta sa sprovode u Novom Sadu i u aero-kosmičkom centru na aerodromu „Veliki Radinci“. U Novom Sadu se nalazi HQ i glavna antena (zemaljska stanica) za komunikaciju sa satelitima, a u aero-kosmičkom centru se sprovode sve aktivnosti vezane za obuke, razvoj i testiranje satelitske i raketne tehnologije, takmičenja, kao i rezervna antena. Do sada su članovi Komiteta objavili nekoliko radova, priručnika i patenata u zemlji i svetu, autori su kompletnog programa iz ove oblasti za sve nivoe obrazovanja koji se primenjuju kod nas i u inostranstvu, razvili sisteme za male satelite i deploy satelita u orbiti itd.. Većina članova zastupa Komitet i Srbiju u srodnim organizacijama širom sveta. Tokom 2023. godine planiran je završetak testiranja 4 sistema za opservaciju zemlje, kao i početak realizacija programa za promociju i uključivanje što većeg broja građana u ovu oblast.

Dušan RADOSAVLJEVIĆ